Đến Buôn Đôn… cười cùng voi

Thứ năm - 06/07/2023 16:10

Chiều buông. Bên kia dòng Sêrêpốk, ráng chiều như ai thắp lửa, đỏ rực một khoảng trời phía Vườn quốc gia Yok Đôn xa xa.

Hơn mười năm trước đến Buôn Đôn, mục kích “Những chú voi/ Đầm mình vượt sông/ Lằn lưng/ Cõng khách/ Vây vẩy đuôi cụt”, tôi đã không giấu được nỗi xót xa cho những con vật tuy to lớn nhưng suốt từ sáng cho đến chiều không ngơi nghỉ dưới cái nắng mùa hè gay gắt, cõng trên mình ba bốn du khách, quần đi quần lại giữa dòng Sêrêpốk nước chảy xiết.

Và mới cuối năm ngoái đây thôi, trở lại vùng đất này khi đưa người thân từ xứ Nghệ xa xôi vào tham quan khu du lịch Cầu Treo, tôi vẫn còn chứng kiến cảnh voi “lằn lưng cõng khách” mặc dù báo chí và dư luận đã lên tiếng rất mạnh mẽ về nạn bóc lột sức lao động của loài vật đáng thương này. Cám cảnh voi hồ Lắk, voi Buôn Đôn vẫn hằng ngày “Đầm mình vượt sông/Lằn lưng/Cõng khách”, trong một bài viết đăng báo hồi đó, tôi đã từng đặt niềm tin và hy vọng “những chú voi ở Bản Đôn hay ở hồ Lắk có thể sống vô tư, nhí nhảnh như chú voi trong lời hát “tham ăn với lại ham chơi” để rồi mỗi khi có du khách đến thăm “Đầu gật gù chú vẫy chiếc vòi/ Khéo đung đưa theo nhịp chiêng vui”.

Thật không ngờ, mấy tháng sau, mong ước đó của tôi cũng như rất, rất nhiều du khách đã thành sự thật để hôm nay đến với Buôn Đôn, chúng ta không còn phải chứng kiến cảnh tượng xót xa diễn ra đối với những con vật to lớn mà hiền lành đó nữa.

Bắt đầu từ ngày 10/2/2023, Đắk Lắk sẽ chấm dứt các hoạt động du lịch cưỡi voi, thực hiện chuyển đổi “Mô hình du lịch cưỡi voi” sang “Mô hình du lịch thân thiện với voi” trên địa bàn tỉnh. Đó là kết quả của rất nhiều nỗ lực từ cuối thập niên 90 thế kỷ trước tới nay của Chính phủ, địa phương và các ban ngành liên quan.

Khỏi phải nói, dư luận rất đồng tình và ủng hộ chủ trương này của Đắk Lắk. Những ai đã từng đến Buôn Đôn hay hồ Lắk từ trước khi có quyết định lịch sử chấm dứt hoạt động du lịch cưỡi voi thì sẽ hiểu giá trị và ý nghĩa sâu xa của một chủ trương liên quan đến số phận loài thú quý hiếm đang dần mai một.

Lần này tôi đến Buôn Đôn cùng anh em văn nghệ sĩ tỉnh nhà đúng vào dịp lễ hội Tết Bunpimay của dân tộc Lào. Tại khu trung tâm du lịch Cầu Treo, nơi tập kết du khách để chuẩn bị cho cuộc thưởng ngoạn voi và vẻ đẹp thiên nhiên nơi đây, một tấm pa nô rất lớn đập vào mắt mọi người, nổi bật với dòng chữ trắng trên nền đỏ tươi “Cười cùng voi”.

Trên đường vượt qua mấy lượt cầu treo chông chênh để đến với những chú voi Bản Đôn, tôi cứ ngẫm nghĩ mãi về câu slogan “Cười cùng voi”. Chao ôi, để có được một sự thay đổi tưởng như đơn giản ấy, con người đã phải trải qua một thời gian dài tranh đấu từ suy nghĩ đến hành động mới có thể trả lại cho voi sự thanh thản và thân thiện. Giữa “cưỡi” và “cười” chỉ khác nhau cái dấu thanh thôi, vậy mà…

Hôm nay những chú voi Bản Đôn khoác áo choàng sặc sỡ. Bàn tiệc buffet dành cho chúng luôn đầy ắp những món mà chúng ưa thích được du khách chăm chút mang đến.

Mọi người đứng vòng trong, vòng ngoài chen chân ngắm nghía đàn voi. Điện thoại thông minh trên tay ấn nút chụp ảnh, quay phim, livestream liên tục. Ai cũng muốn lưu lại khoảnh khắc hiếm hoi một lần đến với loài voi của núi rừng Tây Nguyên. Nhiều nữ du khách duyên dáng trong trang phục dân tộc Lào, dịu dàng, uyển chuyển tạo hình cùng voi. Cánh nhiếp ảnh không bỏ lỡ cơ hội, chen nhau bấm máy, hy vọng chớp được khoảnh khắc xuất thần “cười cùng voi” của du khách.

Tiếng nhạc nơi sân khấu ngoài trời cất lên rộn ràng. Điệu lăm tơi, lăm vông mời gọi. Những cô gái Lào xinh tươi trong trang phục ngày hội, dịu dàng vẩy cành hoa chăm pa té nước chào đón du khách. Những chú voi “vây vẩy đuôi cụt”, không phải là cái vẩy mệt nhọc sau những lần “lằn lưng cõng khách” mà là cái vẩy của sự thân thiện và niềm phấn khích trong không gian tràn ngập tiếng cười và âm thanh nhạc điệu.

Chiều buông. Bên kia dòng Sêrêpốk, ráng chiều như ai thắp lửa, đỏ rực một khoảng trời phía Vườn quốc gia Yok Đôn xa xa.

Buôn Đôn, tháng Tư 2023
Nguyễn Duy Xuân

Tags: quốc gia, như ai