Củi tươi… cháy đượm

Thứ năm - 28/03/2024 18:01

Trong một lần phát biểu tại phiên họp thường kỳ Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định: “Lò nóng lên rồi thì củi tươi vào cũng phải cháy”. Kết quả cuộc chiến chống tham nhũng trong những năm qua đã minh chứng cho điều mà Tổng Bí thư đã từng khẳng định.

Tính từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII đến hết tháng 12/2023, các cơ quan cấp cao của Đảng và Nhà nước đã thi hành kỷ luật 105 cán bộ diện Trung ương quản lý, trong đó có 22 Ủy viên, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, và hàng chục sĩ quan cấp tướng.

Mới đây nhất liên quan đến vụ án Hậu “Pháo”, ngày 8/3/2024, Cơ quan điều tra Bộ Công an tiếp tục khởi tố, bắt tạm giam đối với 9 bị can khác về tội nhận hối lộ, trong đó có Hoàng Thị Thuý Lan, UVTƯ, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội, Chủ tịch HĐND tỉnh Vĩnh Phúc; Lê Duy Thành, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND, đại biểu HĐND tỉnh Vĩnh Phúc; Cao Khoa, cựu Chủ tịch UBND Quảng Ngãi; Đặng Văn Minh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND, đại biểu HĐND tỉnh Quảng Ngãi.

Thông tin trên được các báo đồng loạt đăng tải đã gây sốc dư luận không phải vì nó trùng hợp với ngày Quốc tế phụ nữ mà là sự ngã ngựa của cặp đôi quyền lực nhất ở Vĩnh Phúc: bí thư tỉnh ủy và chủ tịch tỉnh; của chủ tịch và cựu chủ tịch tỉnh Quảng Ngãi. Họ ngã ngựa vì những cú “nổ” có lẽ bằng tiền tấn của một doanh nhân có biệt danh là Hậu “Pháo”.

Trước bà Lan, ông Thành, ông Minh đã có những lãnh đạo đương chức, đứng đầu địa phương bị khởi tố, bắt tạm giam như bí thư Bình Dương Nguyễn Văn Nam, bí thư Hải Dương Phạm Xuân Thăng, bí thư Bến Tre Lê Đức Thọ, bí thư Lâm Đồng Trần Đức Quận, chủ tịch An Giang Nguyễn Thanh Bình, chủ tịch Lâm Đồng Trần Văn Hiệp.

Họ chính là “củi tươi” mà Tổng Bí thư đã từng nói tới.

Đấy là chưa kể đến các “cặp bài trùng” khác là cựu bí thư, cựu chủ tịch ở các địa phương như Lào Cai, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Đồng Nai, Bình Thuận,… bị khởi tố, bắt tạm giam trong thời gian gần đây. Không có vùng cấm là phương châm hành động của cuộc chiến chống tham nhũng đang ngày càng được dư luận và người dân cả nước đồng tình ủng hộ.

Việc nhiều người giữ chức vụ chủ chốt ở các địa phương, bộ ngành, đặc biệt hai chức danh đứng đầu tổ chức Đảng và chính quyền ở địa phương là bí thư tỉnh ủy và chủ tịch tỉnh cùng lúc bị khởi tố, bắt tạm giam khi còn đương nhiệm đã khiến dư luận hết sức lo lắng về vấn đề kiểm soát quyền lực hiện nay.

Điều khiến dự luận quan tâm là, mặc dù lò thiêu tham nhũng đã và đang cháy phừng phừng, “củi tươi cũng phải cháy” nhưng những kẻ nắm chức quyền trong tay dường như không hề biết sợ, vẫn rắp tâm tham nhũng bằng đủ mọi chiêu trò.

Họ đã biến quyền lực mà nhân dân trao để sử dụng cho mục đích công thành công cụ phục vụ cho lợi ích cá nhân, “lợi ích nhóm”.

Sự tha hóa của họ không phải ngày một ngày hai mà có lẽ ngay từ ngày đầu tiên sau khi họ được nhấc vào ngồi ở những chiếc ghế quyền lực. Họ “lột xác” từ cái bắt tay, lời chào hỏi cho đến dáng đi, thái độ ứng xử đối với người xung quanh.

Sự tha hóa càng tuyệt đối khi quyền lực trong tay họ tuyệt đối. Ở địa phương, ở bộ ngành, họ không khác gì vua chúa ngày xưa. Mỗi lời nói họ đưa ra đều là mệnh lệnh, là chỉ đạo, cấp dưới răm rắp tuân thủ. “Đúng quy trình” hay “chặt chẽ về nguyên tắc” chỉ là cách diễn đạt. Bàn tay sắt của họ đã sắp đặt đâu vào đấy cả rồi.

Dư luận hẳn chưa quên vụ bổ nhiệm con gái Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan là Trần Huyền Trang, giữ chức phó giám đốc Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Vĩnh Phúc hồi tháng 2/2021.

Tại cuộc bỏ phiếu của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc do bà Lan làm bí thư, con gái bà đạt số phiếu tuyệt đối, 14/14 phiếu; 100% ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy Vĩnh Phúc đồng ý với đề xuất bổ nhiệm của Ban Tổ chức Tỉnh ủy Vĩnh Phúc.

Trước phản ứng quyết liệt của dư luận, Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy Vĩnh Phúc vẫn một mực khẳng định không áp lực khi bổ nhiệm con gái bí thư tỉnh làm phó giám đốc sở: "Việc bổ nhiệm đồng chí Trang thực hiện đúng các quy trình, quy định. Đã thực hiện đầy đủ quy trình 5 bước về công tác cán bộ. Đã được Ban Thường vụ Tỉnh ủy phân tích, xem xét một cách thấu đáo, trên cơ sở đề xuất của Ban Tổ chức Tỉnh ủy và bỏ phiếu kín, biểu quyết khách quan".

Hầu hết các cán bộ lãnh đạo nhúng chàm, trước khi bị pháp luật xử lí đều là những tấm gương sáng về tư tưởng và đạo đức. Nhưng thực chất, đó chỉ là cái mẽ bên ngoài, là vỏ bọc được tạo ra nhờ quyền lực. Quyền lực càng lớn thì vỏ bọc đạo đức, nhân cách càng “sáng chói”.

Bà Hoàng Thị Thúy Lan từng chủ trì hội thảo khoa học về “Văn hóa con người Vĩnh Phúc trong phát triển bền vững”. Bà còn là Trưởng ban chỉ đạo của tỉnh ủy về xây dựng làng văn hóa kiểu mẫu. Vài tháng trước, trong kì bỏ phiếu tín nhiệm HĐND tỉnh Vĩnh Phúc nhiệm kỳ 2021 - 2026, đồng thời làm cơ sở quy hoạch nhân sự nhiệm kỳ 2026 - 2031 bà Hoàng Thị Thúy Lan đạt tới 97,87% phiếu “tín nhiệm cao”. Và Vĩnh Phúc, dưới quyền “cai trị” của bà bí thư, là địa phương có số điểm cao nhất theo kết quả đánh giá công tác phòng, chống tham nhũng năm 2022.

Một tuần trước khi bị khởi tố, bắt tạm giam về tội nhân hối lộ, ông Lê Duy Thành, chủ tịch tỉnh Vĩnh Phú, còn chỉ đạo cấp dưới xử nghiêm những vi phạm về đất đai; yêu cầu cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thực hiện nghiêm quy định những điều đảng viên không được làm, thực hiện tốt đạo đức công vụ.

Còn ông Đặng Văn Minh thì quả không hổ danh là “quan đầu tỉnh” Quảng Ngãi khi biệt phủ nguy nga của ông – một công bộc của dân – ngạo nghễ, thách thức dư luận giữa thanh thiên bạch nhật nơi chính quê hương mình.

Mặt nạ “trong sạch” của những cán bộ lãnh đạo thoái hóa biến chất như bà Lan, ông Thành, ông Minh và bao vị khác, tai mắt nhân dân nhìn thấy, nghe thấy hết nhưng chỉ bị rớt xuống khi mối quan hệ mờ ám, liên minh ma quỷ giữa họ và các doanh nhân làm giàu bất chính bị cơ quan cảnh sát điều tra phanh phui.

Khoảng trống trong kiểm soát quyền lực?

Quyền lực trao cho những kẻ kém đạo đức, tham lam, tham vọng thì sự tha hóa càng khủng khiếp. "Gửi trứng cho ác", đem sự nghiệp của dân, của đất nước trao vào tay những con người này thì hậu quả sẽ khôn lường.

Đó là nguy cơ của chế độ. Đảng và Nhà nước đã sớm nhận ra điều này. Rất nhiều quy chế, định chế, luật pháp được ban hành để sàng lọc, kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, suy thoái. Thế nhưng trong bộ máy lãnh đạo Đảng và Nhà nước các cấp vẫn còn có chỗ để những kẻ cơ hội, thoái hóa biến chất chiếm đoạt quyền lực của nhân dân, làm công cụ phục vụ lợi ích cá nhân và dòng họ, lợi ích nhóm. Đáng sợ hơn, chuyện cả bí thư và chủ tịch cùng “song kiếm hợp bích” ở một địa phương vì “lợi ích nhóm” không còn là hiện tượng cá biệt nữa.

Không ít cán bộ lãnh đạo “năng lực không có gì, bằng cấp lởm khởm mà vẫn bổ nhiệm thần tốc” (ĐBQH Lê Thanh Vân).

Không ít cán bộ lãnh đạo, tài sản khủng phô ra giữa thanh thiên bạch nhật, dân biết hết nhưng vẫn lọt qua các cuộc “sát hạch” mang tên “kê khai tài sản”.

Không ít cán bộ có vấn đề về phẩm chất đạo đức, thiếu trung thực, cả đời công chức chỉ lo vinh thân phì gia hoặc là “sớm cắp ô đi tối cắp ô về” nhưng vẫn leo cao, luồn sâu.

Đó là những khoảng trống trong việc kiểm soát quyền lực, tạo cơ hội để những cán bộ tha hóa như bà Hoàng Thị Thúy Lan, với số phiếu tín nhiệm gần 98%, sẽ tiếp tục leo cao hơn nếu cơ quan công an không phanh phui ra vụ Hậu “Pháo”.

Phát biểu chỉ đạo tại phiên họp Tiểu ban nhân sự Đại hội XIV của Đảng ngày 13/3/2024, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Phải bằng mọi biện pháp dứt khoát không đưa vào cơ quan lãnh đạo những người không xứng đáng, không đủ tiêu chuẩn, nhất là những người đã phạm sai lầm hoặc sa sút về phẩm chất, đạo đức, vướng vào tham nhũng, chạy chức, chạy quyền, hống hách, gia trưởng, nịnh trên, nạt dưới, bao che cho tội phạm, gây mất đoàn kết, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng”.

13/3/2024
Nguyễn Duy Xuân