Bỗng thấy thèm một cuộc đánh cờ người nơi sân kho hợp tác, một dàn đu quay dựng cạnh bờ đê với những cặp đôi nam thanh nữ tú trổ tài nhún nhẩy hay một đêm văn nghệ cây nhà lá vườn các cụ trong làng diễn tuồng Trưng Trắc - Trưng Nhị.
Mấy ngày Tết trôi qua nhanh. Đã đến lúc vợ chồng tôi phải tạm biệt cha già, người thân và quê hương để trở lại Ban Mê nắng gió.
Chuyến đi đã để lại trong tôi những kỉ niệm đẹp về một lần được đón Tết nơi quê hương xứ sở sau bao năm bôn ba xứ người gây dựng sự nghiệp. Nhưng…
Tôi cứ ngẫm nghĩ mãi, cả lúc đã yên vị trên máy bay về Tết quê. Câu hỏi cứ lảng vảng trong đầu: Hồn quê còn không?
Còn tình làng nghĩa xóm, còn phong tục, tập quán bao đời làm nên Tết quê. Còn cái chân chất, mộc mạc của người quê muôn thuở. Đó chính là cốt lõi của văn hóa – văn hóa làng mà muôn đời nay con cháu vẫn níu giữ được.
Nhưng, cũng không ít sự nuối tiếc.
Tôi nhớ hương vị của Tết xưa thuở tóc còn để chỏm. Ôi chao, sao mà ngọt ngào mà dễ thương đến thế, từ hương vị của các món ăn dân dã, truyền thống ngày Tết - đến đĩa rau cải bẹ xào tỏi cũng thơm lừng. Nhưng cái hương vị gợi nhớ tha thiết ngay từ giây phút đầu tiên bước chân xuống xe để vào nhà là mùi của hương trầm. Giờ đã là xế chiều Ba mươi rồi, vậy mà... Đâu mùi trầm quyến rũ, lan tỏa khắp mọi nhà, khắp đường làng, ngõ xóm của Tết xưa. Nó còn loang ra ngoài đường cái quan, vương vít trên áo, trên tóc người đi chơi xuân.
Trò chơi đánh đu
Ngày ấy, hầu như nhà nào cũng tự làm hương trầm – hương trầm thứ thiệt - bằng vật liệu mua sẵn ngoài chợ. Bây giờ trong làng chả ai còn phải lục cục lo làm hương trầm nữa. Thời thế đã đổi thay, cũng mang tên hương trầm - đặc sản xứ Nghệ đấy - nhưng là sản phẩm hàng hóa sản xuất theo dây chuyền, mỗi năm cho ra hàng tỉ que hương. Trong mỗi que hương sản xuất công nghiệp như thế, liệu có được bao nhiêu phần trăm hương liệu cổ truyền?
Tết xưa, khách đến nhà chúc Tết, chủ nhà khệ nệ bưng mâm đãi khách. Thì cũng đơn giản thôi: đĩa bánh tét, bát thịt lợn nấu đông, đĩa rau cải xào tỏi, bát canh miến nấu với thịt heo giả gà. Khách chủ cùng ngồi mâm chúc nhau chén rượu đầu năm rồi nhấc đũa nếm mỗi thứ một tí, thật tình cảm và ấm áp. Đi chúc Tết cả ngày, quá bữa cũng không lo đói. Bây giờ thì, những mâm cỗ đãi khách như thế không còn nữa, thay vào đó là những đĩa hạt dưa, hạt bí, bánh kẹo,… Đã qua rồi cái thời đói khát, trông mong ba ngày Tết để được ăn no, ăn ngon và mặc đẹp.
Tết của làng quê nghèo vách nứa mái rạ. Nhưng nhà nào cũng cố sắm đôi câu đối đỏ, bức đại tự có chữ “Chúc mừng năm mới”, vài tranh tứ bình Đông Hồ để trang hoàng nhà cửa đón Tết. Thế cũng đủ rạng rỡ lắm rồi. Bây giờ, chả tìm đâu ra những thứ “muôn năm” ấy nữa. Trong nhà, ngoài sân đèn nháy sặc sỡ; đào, mai, quất,… đua nhau khoe sắc.
Tết xưa, bọn trẻ con là háo hức nhất. Háo hức vì sắp được mặc quần áo mới, sắp được ăn những món ăn mà cả năm chỉ có một lần.
Bây giờ no đủ, hiện đại. Bọn trẻ chẳng còn mấy háo hức về Tết nữa. Ngày Tết, ngoài chuyện ngóng tiền lì xì, chúng chỉ biết chúi mũi vào điện thoại thông minh. Chẳng còn những trò cuốn hút trẻ trâu một thời như đánh đáo, nổ pháo tép, bắn súng diêm.
Bỗng thấy thèm một cuộc đánh cờ người nơi sân kho hợp tác, một dàn đu quay dựng cạnh bờ đê với những cặp đôi nam thanh nữ tú trổ tài nhún nhẩy hay một đêm văn nghệ cây nhà lá vườn các cụ trong làng diễn tuồng Trưng Trắc - Trưng Nhị.
Nguyễn Duy Xuân
CHẤT LIỆU VĂN HOÁ DÂN GIAN TRONG BÀI THƠ “ĐẤT NƯỚC” CỦA NGUYỄN KHOA ĐIỀM
Luận về địa không, địa kiếp
NHỮNG THÀNH NGỮ CÓ XUẤT XỨ TỪ THƠ CỔ ĐIỂN VÀ ĐIỂN CỐ (Kì 5)
Một số thuật ngữ thường dùng trong tử vi
Đến với bài thơ "Gửi Mẹ" của Lưu Quang Vũ
HAI BÀI THƠ TÌNH CỦA LÝ BẠCH (701 - 762)
"VIỆT VỊ" HAY "LIỆT VỊ"?
NHẮC EM
TÍNH LUẬN CHIẾN TRONG BẢN TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP CỦA HỒ CHÍ MINH
CHẾT CŨNG CHỈ NHƯ GIẤC NGỦ
Lăng mộ Hoàng đế Quang Trung ở đâu?
Vài dòng lan man về từ ghi trên thiệp cưới
Thảm hoạ môi trường biển miền Trung do Fomorsa
Khám phá vẻ đẹp đáy biển Nha Trang