Sắp xếp đơn vị hành chính, sao phải thuê tư vấn?

Thứ tư - 19/03/2025 22:47

Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã là một nhiệm vụ trọng đại, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng trên nhiều phương diện. Tuy nhiên, thông tin từ Sở Nội vụ tỉnh Khánh Hòa về việc dự kiến thuê đơn vị tư vấn để xây dựng Đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 đang đặt ra nhiều câu hỏi và băn khoăn từ dư luận.

Tại sao cần thuê tư vấn?

Theo Sở Nội vụ Khánh Hòa, quá trình sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã là một công việc khó khăn, phức tạp và nhạy cảm. Việc này đòi hỏi sự đánh giá tổng thể trên nhiều mặt như đặc điểm văn hóa, lịch sử, dân tộc, tôn giáo, phong tục tập quán, địa lý, an ninh, quốc phòng, cũng như đảm bảo tiêu chuẩn đơn vị hành chính theo quy định pháp luật. Hơn nữa, đề án phải phù hợp với định hướng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến năm 2030 và tầm nhìn 2045. Trong khi đó, thời gian thực hiện là rất hạn chế.

Chính vì vậy, Sở Nội vụ cho rằng cần thuê một đơn vị tư vấn có chuyên môn để đảm bảo việc xây dựng đề án đạt hiệu quả cao nhất.

Những băn khoăn của dư luận

Tuy nhiên, quyết định này vấp phải nhiều ý kiến trái chiều từ người dân và giới chuyên gia. Các câu hỏi lớn được đặt ra bao gồm:

•    Liệu đơn vị tư vấn có đủ am hiểu địa phương? Các vấn đề mà Sở Nội vụ Khánh Hòa nêu ra đều mang tính đặc thù của từng khu vực. Một doanh nghiệp tư vấn, dù có năng lực chuyên môn, cũng khó có thể nắm bắt sâu sắc bằng chính quyền địa phương và các cơ quan tham mưu tại chỗ.

•    Tốn kém ngân sách hay không? Việc thuê tư vấn đồng nghĩa với việc chi một khoản ngân sách không nhỏ. Trong khi đó, các cán bộ trong bộ máy nhà nước vẫn đang hoạt động, có đủ năng lực và thẩm quyền thực hiện công tác này. Liệu có cần thiết phải thuê ngoài hay không?

•    Nguồn lực tư vấn có đủ đáp ứng? Nếu tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước đều thuê tư vấn để lập đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, liệu có đủ đơn vị tư vấn đáp ứng không? Chưa kể, chất lượng của các đơn vị tư vấn này cũng là một dấu hỏi lớn.

•    Và đây, xin trích dân một số ý kiến của bạn đọc trong phần comment bài báo “Khánh Hòa muốn thuê tư vấn lập đề án sắp xếp đơn vị hành chính”, đăng trên Tuổi trẻ Online ngày 16/3/2025.

Bạn đọc “LTT”: Chuyện thật như đùa. Nhiệm vụ của địa phương đơn vị, mà phải đi thuê doanh nghiệp làm?!

Bạn đọc “Sa Trung Thổ”: Công việc này trách nhiệm chính là Sở Nội vụ. Nếu cán bộ không làm được thì có thể bỏ tiền túi ra thuê tư nhân làm thay?

Bạn đọc “Hoàng Xích Lô” thắc mắc: Các tỉnh khác họ không cần thuê tư vấn mà sao chỉ có Khánh Hòa cần thuê tư vấn?
Việc này không khó mấy nếu như nắm vững địa bàn, hiểu rõ từng cơ sở.

Bạn “HA” nêu ra một loạt vấn đề: Thuê đơn vị tư vấn? Vậy chính quyền ở đâu? Lâu nay không làm việc à? Không quản lý hành chính, không nắm được địa bàn hay sao?

Bạn đọc “Khanh”: Thuê tư vấn để lập đề án sáp nhập các đơn vị hành chính, vậy xin hỏi Sở Nội vụ được thành lập với chức năng nhiệm vụ quyền hạn gì?

Bạn “vanlh” nghi ngờ: Có ông tư vấn nào rành địa bàn / văn hóa / tiềm lực kinh tế / dân số / diện tích ... bằng lãnh đạo huyện, xã hiện tại?

Bạn đọc “binh” hỏi thẳng: Lại muốn xài tiền ngân sách nữa à?

Bạn đọc “Nguyễn Xuân Hoàng”: Đề xuất không thuê tư vấn làm công việc này. Đề nghị Bộ Nội vụ vào cuộc tìm hiểu nguyên nhân vì sao mà Sở Nội vụ không làm nổi công việc này mà phải thuê đơn vị tư vấn thực hiện, tốn kém ngân sách nhà nước và mất thời gian cho việc tìm hiểu thực tế từng đơn vị cấp xã.

Còn tôi, tác giả bài viết này lại nhớ đến câu nói như là một mệnh lệnh của Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Ai không làm thì đứng sang một bên cho người khác làm”! Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng đã từng tỏ thái độ rất kiên quyết: “Ai không dám làm thì mạnh dạn đứng sang một bên cho người khác làm".

Cần một hướng đi phù hợp

Thay vì quá phụ thuộc vào đơn vị tư vấn bên ngoài, chính quyền địa phương có thể xem xét cách tiếp cận hợp lý hơn:

•    Phát huy vai trò của các cơ quan tham mưu chuyên môn như Sở Nội vụ, các sở ban ngành liên quan và chính quyền cấp huyện, xã. Những đơn vị này có hiểu biết sâu sắc về địa bàn và có trách nhiệm trực tiếp với sự phát triển của địa phương.

•    Tận dụng đội ngũ chuyên gia trong nước từ các viện nghiên cứu, trường đại học đóng trên địa bàn, các nhà khoa học có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý hành chính công.

•    Tham khảo ý kiến người dân, nhất là người dân ở các địa phương thuộc diện phải sắp xếp lại.

•    Nếu cần tư vấn, nên chọn lọc kỹ lưỡng và chỉ sử dụng tư vấn cho những khía cạnh thực sự cần thiết, thay vì giao toàn bộ quá trình xây dựng đề án cho doanh nghiệp tư vấn bên ngoài.

Kết luận

Về chủ trương sắp xếp tinh gọn bộ máy của Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ đạo: sẽ làm từ trên xuống với phương châm “Trung ương làm gương, địa phương hưởng ứng," làm với tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”... Tinh thần quyết liệt đó không cho phép ai, ban ngành nào chần chừ, trông chờ, ỷ lại hay đùn đẩy trách nhiệm sang người khác, kể cả việc thuê tư vấn sắp xếp bộ máy.

Do đó, chính quyền địa phương cần phát huy tối đa nội lực, kết hợp với sự tư vấn khoa học, thay vì quá phụ thuộc vào các doanh nghiệp tư vấn bên ngoài; phải khẩn trương vào cuộc ngay thì mới đảm bảo được yêu cầu về tiến độ thời gian mà Trung ương đã đề ra.

17/3/2025
Nguyễn Duy Xuân