Trump lật kịch bản về cuộc chiến Ukraine, đổ lỗi cho Zelensky chứ không phải Putin

Ảnh chụp tiêu đề và phần đầu bài báo.

Tác giả: Peter Baker
Phóng viên chính của White House cho tờ The Times, cựu Trưởng văn phòng tại Moscow.
The New York Times
Ngày 19-2-2025

Khi quân đội Nga tràn qua biên giới vào Ukraine vào năm 2022 với quyết tâm xóa sổ nước này khỏi bản đồ với tư cách là một quốc gia độc lập, Hoa Kỳ đã nhanh chóng hỗ trợ quốc gia đang bị bao vây này và tôn vinh tổng thống Volodymyr Zelensky là anh hùng kháng chiến.

Ba năm sau, gần đúng ngày này, Tổng thống Trump đang viết lại lịch sử cuộc xâm lược của Nga vào nước láng giềng nhỏ hơn. Ukraine, trong phiên bản này, không phải là nạn nhân mà là kẻ phản diện. Và ông Zelensky không phải là Winston Churchill thời hiện đại, mà là một "nhà độc tài không có bầu cử" bằng cách nào đó đã tự mình bắt đầu cuộc chiến và lừa nước Mỹ giúp đỡ.

Chủ nghĩa xét lại của ông Trump tạo tiền đề cho một sự thay đổi địa chính trị chưa từng có trong nhiều thế hệ khi tổng thống bắt đầu đàm phán với Nga mà Ukraine lo ngại có thể gây tổn hại cho chính mình. Bằng cách hạ thấp ông Zelensky và đổ lỗi cho cuộc chiến từ Moscow sang Kyiv, ông Trump dường như đang đặt ra một tiền đề cho việc rút lại sự ủng hộ cho một đồng minh đang bị tấn công.

Cuộc trao đổi lời lẽ gay gắt giữa ông Trump và ông Zelensky tuần này cho thấy có bao nhiêu thay đổi sau lễ nhậm chức của một tổng thống mới tại Washington. Ngay cả đối với ông Trump, người chưa bao giờ là người hâm mộ Ukraine và từ lâu đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Tổng thống Vladimir V. Putin của Nga, thì lời lẽ cay độc dành cho ông Zelensky đã khiến cả hai bên bờ Đại Tây Dương phải thốt lên kinh ngạc.

Một ngày sau khi tuyên bố sai sự thật rằng Ukraine là bên khởi xướng cuộc chiến, ông Trump đã tăng gấp đôi vào thứ Tư với một đòn tấn công đáng chú ý vào nhà lãnh đạo của một đồng minh, được xây dựng trên một lời nói dối. "Hãy nghĩ xem, một diễn viên hài thành công khiêm tốn, Volodymyr Zelenskyy, đã thuyết phục Hoa Kỳ chi 350 tỷ đô la, để tham gia vào một cuộc chiến không thể thắng được", ông Trump viết trên mạng xã hội.

Đó là một sự bóp méo thực tế đáng kinh ngạc. Ông Zelensky đã không thuyết phục Hoa Kỳ cung cấp tiền cho ông "để tham gia vào một cuộc chiến tranh". Ông và đất nước của ông đã bị tấn công, và chỉ sau đó, Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Joseph R. Biden Jr. mới đáp trả bằng khoản viện trợ tài chính lớn. Và thậm chí sau đó, con số đó chỉ bằng khoảng một phần ba những gì ông Trump tuyên bố.

Hình ảnh: Một nhà thờ bị hư hại do pháo kích của Nga tại một khu dân cư ở Mariupol, Ukraine. Khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, ông Trump đã không tỏ ra thông cảm hay ủng hộ Ukraine. Hình ảnh: Evgeniy Maloletka.

Nhưng ông Trump tiếp tục, mô tả ông Zelensky không phải là người bảo vệ nền dân chủ mà là kẻ thù của nó. "Ông ta từ chối tổ chức Bầu cử, rất thấp trong các cuộc thăm dò của Ukraine, và điều duy nhất ông ta giỏi là chơi Biden 'như một cây đàn vĩ cầm'", ông Trump viết. "Một nhà độc tài không có Bầu cử, Zelenskyy tốt hơn nên hành động nhanh chóng nếu không ông ta sẽ không còn đất nước nữa".

Trong khi Ukraine đã hoãn bầu cử trong thời gian chiến tranh, ông Zelensky thực tế đã được bầu lên một cách áp đảo vào năm 2019 trong một cuộc bầu cử được cộng đồng quốc tế coi là tự do và công bằng — không giống như ông Putin, một nhà độc tài thực sự đã nắm quyền trong một phần tư thế kỷ qua các cuộc bầu cử được coi là trò hề. Và ông Zelensky có tỷ lệ chấp thuận là 57 phần trăm, theo một cuộc thăm dò mới, cao hơn tỷ lệ của ông Trump.

Đòn tấn công "nhà độc tài" của tổng thống Trump được đưa ra chỉ vài giờ trước khi ông tự gọi mình là "Nhà Vua" trực tuyến liên quan đến một vấn đề trong nước, sau đó một quan chức Nhà Trắng đã đăng một hình ảnh minh họa về ông Trump trong trang phục hoàng gia.

Cuộc tấn công của tổng thống vào ông Zelensky, mặc dù không dùng lời lẽ gay gắt với ông Putin, đã gây ra sự phẫn nộ trong số các nhà lãnh đạo châu Âu, đảng Dân chủ ở Washington và thậm chí cả một số đảng viên Cộng hòa sẵn sàng lên tiếng.

“Thưa Tổng thống, Ukraine không 'bắt đầu' cuộc chiến này”, Mike Pence, cựu phó tổng thống của ông, phát biểu trực tuyến. “Nga đã phát động một cuộc xâm lược tàn bạo và vô cớ, cướp đi sinh mạng của hàng trăm nghìn người. Con đường đến với hòa bình phải được xây dựng trên sự thật”.

Charles M. Kupperman, người từng là phó cố vấn an ninh quốc gia của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên, đã so sánh hành động của tổng thống với thủ tướng Anh đã cố gắng xoa dịu Adolf Hitler bằng cách đồng ý trao cho ông ta một phần Tiệp Khắc. "Tên của Trump sẽ được ghi nhớ trong lịch sử như một nghệ sĩ đầu hàng giống như Neville Chamberlain", ông Kupperman nói trong một cuộc phỏng vấn.

Ngược lại, Moscow có vẻ rất vui mừng. Dmitri A. Medvedev, cố vấn cấp cao của ông Putin, người từng giữ chức tổng thống lâm thời trong bốn năm, đã trích dẫn bình luận của ông Trump về việc ông Zelensky là một nhà độc tài không có bầu cử. "Nếu bạn nói với tôi chỉ ba tháng trước rằng đây là lời của tổng thống Hoa Kỳ, tôi sẽ cười lớn", ông viết trực tuyến . Ông Trump, ông nói thêm, "hoàn toàn đúng. Gã hề phá sản".

Tất nhiên, có một lịch sử lâu dài về các tổng thống Hoa Kỳ ngày càng thất vọng với các nhà lãnh đạo của các đồng minh nước ngoài mà họ đã cố gắng giúp đỡ trong thời chiến. Franklin D. Roosevelt không bao giờ thích Charles de Gaulle ngay cả khi quân đội Hoa Kỳ chiến đấu để giải phóng nước Pháp. John F. Kennedy đã quá xa lánh Ngô Đình Diệm của Nam Việt Nam đến nỗi chính phủ của ông không ngăn cản một cuộc đảo chính.

George W. Bush và Barack Obama đều thấy Thủ tướng Nuri Kamal al-Maliki của Iraq là người thất thường và không có tính xây dựng . Ông Biden chắc chắn đã tức giận với Thủ tướng Benjamin Netanyahu của Israel ngay cả khi ông này ủng hộ cuộc chiến chống lại Hamas. Về vấn đề đó, mối quan hệ của ông Biden với ông Zelensky đôi khi có thể trở nên khó chịu.

Nhưng những vị tổng thống đó vẫn ủng hộ mục tiêu của các đồng minh, trong khi không rõ ông Trump có làm vậy không. Và cũng giống như nhiều thứ khác, ông Trump đi xa hơn nhiều so với những người tiền nhiệm của mình về mặt công khai chỉ trích một đồng minh đang phải đối mặt với mối đe dọa hiện hữu, sử dụng loại ngôn ngữ mà các tổng thống hiếm khi sử dụng khi nói về một người bạn bề ngoài.

Phó Tổng thống JD Vance, người đã nói vào năm 2022 rằng "Tôi thực sự không quan tâm đến những gì xảy ra với Ukraine", đã đi xa đến mức cảnh báo ông Zelensky không được phản công. Sau khi ông Zelensky phàn nàn vào thứ Tư rằng ông Trump đã "bị mắc kẹt trong một mạng lưới thông tin sai lệch", ông Vance nói với tờ Daily Mail rằng những bình luận như vậy sẽ chỉ phản tác dụng.

Ông nói rằng "Ý tưởng cho rằng Zelensky sẽ thay đổi suy nghĩ của tổng thống bằng cách nói xấu ông ấy trên các phương tiện truyền thông đại chúng" là "một cách đối phó tồi tệ với chính quyền này".

Ông Trump chưa bao giờ đặc biệt thông cảm với Ukraine ngay cả trước cuộc giao tranh mới nhất. Ngay từ chiến dịch tranh cử tổng thống đầu tiên của mình vào năm 2016, ông đã ra hiệu rằng ông có thể chấp nhận việc Nga sáp nhập Crimea bất hợp pháp từ Ukraine và bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với sức mạnh của ông Putin.
Hình ảnh: Ông Trump từ lâu đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Tổng thống Vladimir V. Putin của Nga. Hình ảnh: Doug Mills/Thời báo New York.

Sự coi thường của ông đối với Ukraine sau đó đã phát triển thành sự thù địch hoàn toàn khi ông bị thuyết phục rằng Ukraine đã can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016 chống lại ông, lặp lại một đường lối tuyên truyền do Nga thúc đẩy, thực tế đã can thiệp vào cuộc bầu cử thay mặt cho ông Trump. Cựu thị trưởng Rudolph W. Giuliani của New York, đồng minh và luật sư của ông, người đã liên lạc với những nhân vật Ukraine tìm kiếm ảnh hưởng, đã khuyến khích lối suy nghĩ này, đến mức ông Trump ngày càng coi Ukraine là kẻ thù cá nhân.

“Trump đã bị thúc đẩy trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình bởi mong muốn mãnh liệt là bác bỏ bất kỳ sự thông đồng nào của Nga trong cuộc bầu cử năm 2016,” ông Kupperman nhớ lại. “Ông ấy muốn chứng minh rằng ông đã thắng mà không có bất kỳ ảnh hưởng hay sự can thiệp nào từ bên ngoài, và điều đó đã giày vò ông khi nói đến những cáo buộc rằng ông đã thắng vì sự hỗ trợ của Nga. Ukraine đã trở thành một con đường để chứng minh rằng ông đã thắng mà không có bất kỳ sự hỗ trợ nào như vậy”.

Cuối cùng, điều đó dẫn đến cuộc gọi điện thoại nổi tiếng với ông Zelensky vào năm 2019 thúc đẩy Ukraine giúp làm hoen ố ông Biden, khi đó là ứng cử viên tổng thống hàng đầu của đảng Dân chủ, bằng cách tuyên bố một cuộc điều tra tham nhũng. Ông Trump đã giữ lại viện trợ quân sự cho Ukraine cùng lúc và chỉ giải ngân dưới áp lực của các cố vấn và thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa. Những tiết lộ về hành động của ông đã dẫn đến việc Hạ viện luận tội ông vào cuối năm đó.

Khi Nga tiến hành cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022, ông Trump đã không tỏ ra thông cảm hay ủng hộ Ukraine, ngay cả khi lá cờ xanh và vàng được giương lên khắp nước Mỹ để thể hiện sự đoàn kết. Trên thực tế, trong những ngày trước cuộc tấn công, ông Trump đã ca ngợi động thái "thiên tài" của ông Putin trong việc gây áp lực lên Ukraine.

Trong những năm sau đó, ông đã nhiều lần đặt câu hỏi về quyết định của ông Biden khi dành quá nhiều tiền của Mỹ để bảo vệ Ukraine, giống như nhà bình luận Tucker Carlson và những người khác ở phe cực hữu của Đảng Cộng hòa đã làm, ngay cả khi nhiều nhà lãnh đạo đảng chính thống hơn chỉ trích ông Biden vì không làm nhiều hơn.

Để đáp lại áp lực của ông Trump, Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã chặn một yêu cầu viện trợ mới trong nhiều tháng, làm suy yếu lực lượng Ukraine và cho những kẻ xâm lược Nga thời gian để tập hợp lại và ổn định vị trí của chúng. Chỉ sau khi các đồng minh của Đảng Cộng hòa và các chức sắc nước ngoài vận động ông nhượng bộ, ông mới cho phép Đảng Cộng hòa tại Hạ viện cho phép viện trợ được thông qua.

Nhưng trong khi nhiều người Mỹ có thể dễ hiểu là phản đối việc đầu tư tiền thuế của người nộp thuế vào cuộc chiến của người khác, ông Trump còn đi xa hơn khi đặt câu hỏi liệu Ukraine có phải là bên bị thương hợp pháp hay không. Nhiều lần trong những ngày gần đây, ông đã bày tỏ sự đau buồn lớn về số người đã thiệt mạng và đất nước đã bị phá hủy bao nhiêu.

Tuy nhiên, khi làm như vậy, ông chỉ ra ông Zelensky, chứ không phải ông Putin, là tác giả của tất cả những cuộc tàn sát đó. "Tôi yêu Ukraine", ông viết vào thứ Tư, "nhưng Zelenskyy đã làm một công việc tồi tệ, đất nước của ông ấy đã tan vỡ, và HÀNG TRIỆU NGƯỜI đã chết một cách không cần thiết".
---

Về tác giả: Peter Baker

Peter Baker là phóng viên chính của White House cho tờ The Times, cựu trưởng văn phòng Moscow và là tác giả của những cuốn sách về Tổng thống Trump và Tổng thống Vladimir V. Putin của Nga.

Ông đưa tin từ Washington.

Ông đưa tin về nhiệm kỳ tổng thống thứ sáu của mình và đôi khi viết các bài phân tích đặt các tổng thống và chính quyền của họ vào bối cảnh và khuôn khổ lịch sử lớn hơn.

Một phiên bản của bài viết này xuất hiện trên báo in vào ngày 20 tháng 2 năm 2025 , Mục A , Trang 1 của ấn bản New York với tiêu đề: Một anh hùng của Biden là một kẻ phản diện của người kế nhiệm ông.
---
Nguồn: The New York Times
https://www.nytimes.com/2025/02/19/us/politics/trump-zelensky-russia-ukraine-war.html?fbclid=IwY2xjawIjwcVleHRuA2FlbQIxMAABHSUeXLBGICj7FLuJS6nLc5zhX9X6NzIcvqR-00DBF4YiNcm1i5p8sAjDXQ_aem_fYivQbkrNwfNhDgLdw1nJQ