Sự ra đời và thăng hoa ngoài tưởng tượng của một bài hát phổ thơ Nguyễn Duy Xuân

Thứ tư - 13/10/2021 08:10

Đó là bài hát “Tổ quốc” của nhạc sỹ Phạm Minh Thuận, phổ bài thơ cùng tên của Nguyễn Duy Xuân.

Hôm ấy, cách đây khoảng 7 năm, tôi nhận được email lạ. Mở ra xem thì đấy là thư của một người xưng là nhạc sỹ, tên Phạm Minh Thuận, sinh sống tại Bình Dương. Trong thư, anh gửi kèm bản nhạc phổ bài thơ “Tổ quốc” mà tôi đã đưa lên trang nguyenduyxuan.net. Nhạc sỹ ngỏ lời xin lỗi vì đã tự ý phổ thơ khi chưa xin phép tác giả. Đấy là do anh quá cẩn trọng chứ tôi nhận được món quà (trên trời rơi xuống, he he) như thế này thì sướng rơn bởi làm thơ mà được nhạc sỹ phổ nhạc đâu phải nhiều. Ấy là chưa kể, tôi và anh lại chẳng hề quen biết gì. Một sự ưu ái mà lẽ ra mình phải cảm ơn nhạc sỹ rối rít.

Bản ký âm bài hát Tổ quốc

Từ phải qua: Nguyễn Duy Xuân, nhạc sỹ Phạm Minh Thuận, nhà thơ Nguyễn Hồng Diệu. Ảnh cắt từ màn hình VTV6.

Bẵng đi một thời gian, một hôm, tình cờ đọc được thông tin trên tờ Thanh niên online về cuộc thi sáng tác ca khúc với chủ đề “Tôi yêu Tổ quốc tôi”. Cuộc thi do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên VN và Báo Thanh Niên phát động từ ngày 1.6.2015 đến hết ngày 20.8.2015.

Thấy chủ đề hay, lại phù hợp với bài hát “Tổ quốc”, tôi mạnh dạn gửi dự thi qua email của Ban tổ chức (BTC), một động thái rất chi là “hú họa” vì mình chỉ là tác giả phần lời.

Cuối tháng 8-2015, tôi nhận được thư của BTC thông báo, “Tổ quốc” đã lọt vào tốp 20 tác phẩm chấm chung khảo. Quá bất ngờ. “Ôi nỗi mừng dâng mọi nỗi mừng”! Bắt đầu những ngày sống trong tâm trạng mong ngóng.

Giữa tháng 9-2015, chuông điện thoại reo. Đầu kia một giọng nữ ngọt ngào, xưng là người của báo Thanh niên, báo tin: “Tổ quốc” là 1 trong số 11 bài hát đoạt giải. Đêm công diễn và trao giải cuộc thi sẽ diễn ra vào lúc 20 giờ ngày 14-10-2015. Người đẹp đề nghị tôi cung cấp thông tin cá nhân để BTC đặt vé máy bay, mời đến dự chương trình biểu diễn 11 ca khúc đoạt giải và Lễ trao giải tại Nhà hát Hòa Bình (240 Đường Ba Tháng Hai, Phường 12, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh). Đêm Gala sẽ được truyền hình trực tiếp trên VTV6 của Đài THVN.

Buổi chiều 14, ba người bạn tôi là các anh Tạ Ngọc Hòa, Hà Tùng Sơn, Nguyễn Xuân Sùng (vào thăm con ở TP) như đã hẹn trước, rất nhiệt tình và hào hứng đến dự đêm Gala trao giải, chia vui cùng vợ chồng tôi.

Trước sảnh nhà hát, trong lúc chờ đợi, tôi hân hạnh được gặp người phổ thơ mình, nhạc sỹ Phạm Minh Thuận. Anh nhỏ người, lại gầy, không như tôi tưởng tượng.

Gặp nhau mới biết, “Tổ quốc” không có trong hồ sơ anh gửi dự thi gồm 3 tác phẩm, đến khi BTC thông báo kết quả cuộc thi mới ngớ ra. Nhưng hôm đó thật vui vì anh là nhạc sỹ duy nhất có 2 tác phẩm cùng đoạt giải, bài “Tổ quốc” và bài “Tổ quốc gọi chúng tôi lên đường” (phổ thơ Nguyễn Hồng Diệu).

Sân khấu Nhà hát Hòa Bình tối hôm đó thật hoành tráng, rực rỡ. Cũng là lần đầu tiên tôi được dự một đêm “nhạc sống” tưng bừng như thế. 11 ca khúc đoạt giải được phối âm, hòa khí, dàn dựng công phu với sự góp mặt của nhiều ca sỹ nổi tiếng như Tạ Minh Tâm, Đan Trường, Uyên Linh, Tạ Quang Thắng, Hồng Vy, Nhật Thủy, nhóm Ayor,...

Một năm sau, “Tổ quốc” còn đoạt Giải thưởng năm (2016) của Hội Nhạc sĩ VN trong nhóm ca khúc dành cho Thiếu nhi. Tác giả phần lời lại được thơm lây, cùng nhạc sỹ nhận bằng chứng nhận Giải Khuyến khích của Hội Nhạc sĩ VN.

Quả thực đời cầm bút, có những niềm vui không ngờ tới. Nhân kỷ niệm 6 năm ca khúc “Tổ quốc” chào đời, ôn lại một kỷ niệm đẹp, không thể nào quên.

13-10-2014
Nguyễn Duy Xuân

Xem trích đoạn clip đêm Gala, phần biểu diễn bài hát Tổ quốc:
(nếu trên điện thoại không xem được clip bài hát, mời các bạn ấn vào đường link sau đây: https://youtu.be/exT56meNu3I)