Nguyễn Duy Xuân

Gian dối bây giờ không còn là hiện tượng cá biệt đáng phê phán nữa. Nó đã thành bệnh nan y, phổ biến đến mức nhìn vào đâu, vào bất cứ lĩnh vực nào của đời sống xã hội cũng thấy hình bóng của gian dối lảng vảng.

Hồ Xuân Hương là bậc nữ sĩ kỳ tài, là một hiện tượng đặc sắc của nền văn học trung đại Việt Nam. Tiếng nói vang dội nhất trong thơ Hồ Xuân Hương là tiếng nói đấu tranh đòi nữ quyền: quyền bình đẳng, quyền được yêu thương, hạnh phúc, quyền được công khai hiện diện trong cuộc sống với tất cả những gì mà tạo hóa ban cho người phụ nữ và cho con người.
 

Nhà nghiên cứu văn hoá, GS.TSKH. Trần Ngọc Thêm là tác giả sách “Cơ sở văn hoá Việt Nam”. Trong đó, ông quy cho văn hoá Việt Nam cái gọi là “bản chất âm tính”, rồi hầu như mọi hiện tượng xã hội đều được giải thích xoay quanh nó.

BỐ GIÀ (Web drama) là bộ phim giải trí, đậm đặc chất thương mại, thực hiện rất kỹ ngay từ khâu viết kịch bản. Từ việc quy tụ các ngôi sao "ăn khách", các "hiện tượng mạng" đã được Trấn Thành cẩn thận "đo chân đóng giày" (cho diễn viên thể hiện) với từng hình tượng nhân vật để hút fan tới rạp, đến việc lồng quảng cáo các sản phẩm, dịch vụ... vào phim đều được tác giả kịch bản kiêm nhà sản xuất Trấn Thành khéo léo "bày binh bố trận" theo đúng chiến lược kinh doanh của một doanh nghiệp.
 

Vanvn- Trước khi gây chấn động văn đàn với tác phẩm Tướng về hưu, Nguyễn Huy Thiệp đã công bố trên báo Văn Nghệ hai truyện ngắn (Mỵ, Vết trượt). Nếu tiếp tục cách khai thác chất liệu sáng tác và bút pháp của những truyện ngắn này, có lẽ ông vẫn tìm được một vị trí trong văn học sử nhưng không thể trở thành hiện tượng độc đáo gây nhiều tranh cãi như chúng ta chứng kiến suốt ba thập niên văn học.

Hiện tượng "tranh công, chối tội, đổ lỗi, thanh minh" (chữ của nhà báo Bùi Hoàng Tám) bằng mọi cách kể cả việc lươn lẹo ngôn từ đang làm méo mó tiếng Việt và vẩn đục văn hóa ứng xử nơi cơ quan công quyền, trên báo chí và mạng xã hội.

Không gian nghệ thuật là hình thức tồn tại của sự sống con người, gắn liền với ý niệm về giá trị và sự cảm nhận về giới hạn giá trị của con người. Không gian nghệ thuật có thể xem là một "không quyển" tinh thần bao bọc cảm thức con người, là một hiện tượng nội cảm, giá trị, chứ không phải là hiện tượng địa lý và vật lý. Không gian địa lý, vật lý xung quanh chỉ là yếu tố mang không gian giá trị của con người.

Bài này là phần 3 trong loạt bài viết về hiện tượng đồng hóa âm thanh trong ngôn ngữ với tâm điểm là tiếng Việt.

Nếu không chấp nhận một lần đau để cắt bỏ những khối u đang băng hoại đạo đức xã hội, phá hỏng nền giáo dục nước nhà thì liệu có chấm dứt được những hiện tượng như Hà Giang, Sơn La trong tương lai?

Cuốn sách “Từ điển tiếng Việt của GS. Nguyễn Lân – Phê bình và Khảo cứu của Hoàng Tuấn Công trở thành một hiện tượng ngôn ngữ có nhiều quan điểm trái chiều. Infonet giới thiệu thêm bài viết của PGS.TS Lê Đức Luận Khoa Ngữ Văn ĐHSP-ĐHĐN về cuốn sách này.

Gian dối bây giờ không còn là hiện tượng cá biệt đáng phê phán nữa. Nó đã phổ biến đến mức nhìn vào đâu, vào bất cứ lĩnh vực nào của đời sống cũng thấy bóng ma của gian dối lảng vảng.

Không có nhiều hiện tượng nổi bật như 15 năm cuối thế kỷ 20: Nguyễn Huy Thiệp, Phạm Thị Hoài, Bảo Ninh, văn xuôi Việt Nam mười lăm năm đầu của thế kỷ 21 đi vào tiếng rì rầm của đời thường, cạnh tranh với các lĩnh vực nghệ thuật khác trong chinh phục công chúng.

Bề ngoài, ngoa dụ tỏ ra nói quá sự thật (không phải nói sai sự thật), nhưng bên trong ngoa dụ làm cho hiện tượng trở nên thực hơn, bởi vì qui mô của hiện tượng càng được mở rộng thì bản chất của nó càng được bộc lộ rõ.

Bàn về văn học trào phúng Việt Nam,  GS Nguyễn Hoành Khung trong  “Lời giới thiệu Truyện ngắn Việt Nam 1930-1945, tập I”  đã viết: “Truyện ngắn trào phúng của Nguyễn Công Hoan là hiện tượng chưa có tới hai lần trong văn học Việt Nam”