ĐƯỜNG THI – CHỦ ĐỀ BIÊN TÁI

Thứ ba - 30/05/2017 13:13

Trong số trước chúng tôi đã giới thiệu một số bài thơ Đường, chủ đề Biên tái. Với đề tài này, chúng tôi tiếp tục giới thiệu ba bài “Lương Châu từ” (Khúc hát Lương Châu) của Trương Tịch (Trung Đường). Trương Tịch 張籍 (768-830), người Hoài Châu, một đời làm quan khá thuận lợi. Ông là bạn thân của Bạch Cư Dị, Đỗ Phủ, Nguyên Chẩn, Bùi Độ. Ông từng làm Quốc Tử tư nghiệp.

Lương Châu (涼州) nay thuộc tỉnh Cam Túc, giữa Lan Châu và Vũ Uy, trước đây là nơi hàng bao thế kỷ người Hồ và người Hán đánh nhau. Lương Châu từ là một điệu hát cổ của nói về chuyện trận mạc biên ải. Nó thường được các thi nhân thời trước lấy làm đầu đề để sáng tác.

涼州詞其一 - 張籍
邊城暮雨雁飛低，
蘆筍初生漸欲齊。
無數鈴聲遙過磧，
應馱白練到安西。

Phiên âm:
LƯƠNG CHÂU TỪ KÌ I – TRƯƠNG TỊCH
Biên thành mộ vũ nhạn phi đê,
Lô duẩn sơ sinh tiệm dục tề.
Vô số linh thanh dao quá thích,
Ưng đà bạch luyện đáo An Tây.

Dịch nghĩa:
KHÚC HÁT LƯƠNG CHÂU KÌ I – TRƯƠNG TỊCH

Mưa chiều ở thành biên giới nhạn bay thấp
Lau măng mới mọc cùng nhau từ từ vươn cao
Nhiều tiếng chuông vọng qua sa mạc nghe xa xa
Ngựa và lạc đà chở lụa trắng vào An Tây.

Dịch thơ:
KHÚC HÁT LƯƠNG CHÂU KÌ I – TRƯƠNG TỊCH

Biên giới mưa chiều nhạn sà bay
Lau măng mới mọc cùng vươn tay
Xa xa chuông vọng qua sa mạc
Lạc đà chở lụa tới An Tây.

涼州詞其2 - 張籍
古鎮城門白磧開，
胡兵往往傍沙堆。
巡邊使客行應早，
每待平安火到來。

Phiên âm:
KHÚC HÁT LƯƠNG CHÂU KÌ II – TRƯƠNG TỊCH
Cổ trấn thành môn bạch thích khai,
Hồ binh vãng vãng bạng sa đôi.
Tuần biên sứ khách hành ưng tảo,
Mỗi đãi bình yên hỏa đáo lai.

Dịch nghĩa:
KHÚC HÁT LƯƠNG CHÂU KÌ II– TRƯƠNG TỊCH

Cửa thị trấn xưa cát trắng bắt đầu lấp
Lính Hồ lui tới trên những đụn cát
Sứ giả tuần biên muốn lên đường sớm
Thường chờ những đội lính (phục kích ban đêm) trở lại bình yên.

Dịch thơ:
KHÚC HÁT LƯƠNG CHÂU KÌ II– TRƯƠNG TỊCH
Cổng trấn xưa cát trắng lấn ra
Lính Hồ trên đụn cát gần, xa
Sứ tuần biên muốn lên đường sớm
Chờ lính bình an trở lại nhà.
涼州詞其3 - 張籍

鳳林關裏水東流，
白草黃榆六十秋。
邊將皆承深恩澤，
無人解道取涼州。

Phiên âm:
LƯƠNG CHÂU TỪ KÌ III – TRƯƠNG TỊCH
Phượng Lâm quan lý thủy đông lưu,
Bạch thảo hoàng du lục thập thu.
Biên tướng giai thừa thâm ân trạch,
Vô nhân giải đạo thủ Lương Châu.

Dịch nghĩa:
KHÚC HÁT LƯƠNG CHÂU KÌ III – TRƯƠNG TỊCH

Trong ải Phượng Lâm nước chảy về hướng đông
Cỏ trắng du vàng đã 60 năm rồi
Tướng ngoài biên đã hưởng nhiều ân sủng
Nhưng không có người mở đường đánh lấy Lương Châu.

Dịch thơ:
KHÚC HÁT LƯƠNG CHÂU KÌ III – TRƯƠNG TỊCH
Về đông nước chảy, ải Phượng Lâm
Cỏ trắng du vàng sáu chục năm
Tướng lĩnh biên cương nhiều ân sủng
Chiếm Lương Châu ai nấy lặng câm.

Nguyễn Ngọc Kiên dịch